ورق بازي در سوريه برگشته است. گويا تاريخ عراق اين بار در سوريه تکرار مي‌شود. اگر در سال 2003 ميلادي امريکايي‌ها براي حمله به عراق تسليحات کشتارجمعي در اختيار صدام حسين را بهانه کردند اين بار در سوريه هم سخن از تسليحات شيميايي به ميان آمده است. با گذشت قريب به 20 ماه از آغاز ناآرامي‌ها در سوريه، غرب در بن بست ديپلماتيک و نظامي تمام عيار در اين کشور گرفتار شده است. ظرف ده روز گذشته رسانه‌هاي غربي، عربي، منطقه اي و فرامنطقه اي مملو از تيترهاي ملون در خصوص احتمال توسل بشار اسد به تسليحات شيميايي براي پايان دادن به بحران امنيتي در اين کشور شده بود. از باراک اوباما رئيس جمهوري امريکا تا مقام‌هاي ترکيه که به دنبال بهانه اي براي استقرار موشک‌هاي پاتريوت در مرز ميان ترکيه و سوريه بودند همگي داعيه دار دفاع از خود در برابر حملات شيميايي بشار اسد بودند. در اين ميان دولت سوريه ادعاي متقابلي را در خصوص تجهيز القاعده سوريه به تسليحات شيميايي از سوي تركيه مطرح کرد. در حالي که ويليام هيگ وزير امور خارجه انگليس پس از هياهوي رسانه اي تسليحات شيميايي سوريه از احتمال توسل غرب و متحدانش به هرگزينه اي در سوريه خبر مي‌دهد، مقام‌هاي روس به هم پيمانان خود در ناتو اطمينان خاطر دادند که دمشق هيچ گاه به تسليحات شيميايي متوسل نخواهد شد. دلايل مطرح شدن اين مسائل را ديپلماسي ايراني با دکتر مسعود اسداللهي کارشناس مسائل منطقه در ميان گذاشت:
از هفته گذشته بحث استفاده دولت اسد از سلاح‌هاي شيميايي مطرح شده است. آيا دولت اسد سلاح شيميايي در اختيار دارد و در صورت نقل و انتقال آن، غربي‌ها چگونه متوجه آن خواهند شد؟
چندي پيش سخنگوي سابق وزارت امور خارجه سوريه، آقاي جهاد المقدسي در يک مصاحبه مطبوعاتي به طور ناگهاني اعلام کرد که ارتش سوريه سلاح شيميايي در اختيار دارد. اما او گفت که اين سلاح فقط و فقط در مقابل تجاوز خارجي مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در آن زمان اين اظهار نظر تعجب همگان را بر انگيخت. معمولا کشورهايي که سلاح شيميايي در اختيار دارند، اين گونه اعلام نمي‌کنند. آقاي جهاد المقدسي هفته گذشته از پست سخنگويي وزارت امور خارجه سوريه برکنار شد و دليل آن هم اين بود که او مواضعي خارج از مواضع رسمي دولت سوريه را در مصاحبه‌هاي خود اعلام مي‌کرد که بعدا مشکل ساز مي‌شد. البته او بعدا از کشور خارج شد و ديگران اعلام کردند که او فرار کرده و از نظام جدا شده است اما تا کنون نشانه اي از پيوستن او به مخالفين به دست نيامده است.اگر گفته ايشان را مبنا قرار دهيم، بايد گفت که سوريه سلاح شيميايي در اختيار دارد. البته معاون وزير خارجه سوريه، آقاي فيصل المقداد طي روزهاي گذشته گفت که حتي اگر هم دولت سوريه سلاح شيميايي در اختيار داشته باشد، دولت اين سلاح را عليه شهروندان خود استفاده نخواهد کرد.
مقامات غربي و حتي دبيرکل سازمان ملل در اين خصوص حساسيت زيادي نشان داده اند. به نظر شما اين حساسيت مي‌تواند نشانه تغيير نگاه آن‌ها نسبت به سوريه باشد؟
بله؛ طي روزهاي اخير شاهد يک هجوم تبليغاتي و جنگ رواني عليه سوريه آغاز شده است. ديديم که در بالاترين سطوح، حتي شخص آقاي اوباما، خانم کلينتون، وزير خارجه انگليس، دبير کل سازمان ملل به صراحت نسبت به کاربرد اين سلاح هشدار دادند و آن را به عنوان يک خط قرمز مطرح کردند. اين مسئله مي‌تواند نشان دهد که غربي‌ها تصميم خود را براي دخالت نظامي در سوريه گرفته اند و به دنبال بهانه اي براي توجيه آن در خارج از چارچوب شوراي امنيت هستند. سلاح شيميايي يک سلاح غير اخلاقي است و هر کشوري که آن را به کار بگيرد به شدت در افکار عمومي محکوم است. بنابراين بر فرض اگر چنين اتفاقي در سوريه رخ دهد، مي‌تواند بهانه لازم را در اختيار غربي‌ها بگذارد تا مسئله سوريه را خارج از شوراي امنيت و در قالب ناتو پيگيري کند. از اين طريق دست امريکا باز مي‌شود و از نظر اخلاقي روس‌ها و چيني‌ها نيز نمي‌توانند مخالفتي کنند. البته آقاي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه اعلام کرده که اين مسئله شايعه اي بيش نيست و در مورد اين بحث مبالغه صورت مي‌گيرد.
از اين سو دولت سوريه نيز نسبت به استفاده مخالفان از سلاح شيميايي هشدار داده است. چطور ممکن است مخالفان سلاح شيميايي داشته باشند؟
دولت سوريه اعلام کرده است که در بعضي از مواضع نظامي سوريه که ارتش نتوانسته آن‌ها را حفظ کند، مواد لازم براي تهيه سلاح‌هاي شيميايي وجود داشته و اين مواضع به دست مخالفان افتاده است. از جمله يکي دو کارخانه توليد مواد شيميايي که مي‌توان از مواد توليدي آن‌ها براي ساخت سلاح‌هاي شيميايي استفاده کرد. روز گذشته نيز يک نوار ويدئويي در اينترنت پخش شد که نشان مي‌داد يک گروه مخالف تجهيزاتي را براي تهيه سلاح شيميايي در دست دارد و حتي گاز کلر مسموم کننده را توليد کرده است. در آن نوار ويدئويي اين گاز روي دو خرگوش آزمايش شد و بلافاصله کشته شدند. اين مسئله نشان مي‌دهد که چنين چيزي وجود دارد اما معلوم نيست که اين سلاح‌ها به دست کيست؟ چه کميتي دارد؟ قدرت پرتاب آن تا چه حدي است؟آن چه مشخص است اين است که غرب از اين مسئله بهترين استفاده تبليغاتي را مي‌برد تا در صورتي که تصميم براي عمليات نظامي قطعي شد، بهانه اي در دست داشته باشد. چه نظام سوريه بخواهد از بمب شيميايي استفاده کند و چه مخالفين از چنين بمبي استفاده کنند و آن را به اسم نظام تمام کنند، فرقي ندارد و بهانه به دست غرب براي حمله نظامي داده مي‌شود.
راهي وجود دارد که در صورت استفاده از اين سلاح‌ها تشخيص داده شود چه کسي از آن‌ها استفاده کرده است؟
صحنه جنگ در سوريه به گونه اي نيست که بتوان دو طرف را به راحتي تشخيص داد. براي مثال در جنگ ايران و عراق مواضع دو طرف کاملا مشخص بود و معلوم بود که هر طرف جنگ از نطر جغرافيايي بر کدام مناطق تسلط دارد. اما جنگ در سوريه حالت چريکي و شهري دارد که در آن خط تماس مشخصي وجود ندارد و بين مواضع تداخل وجود دارد. بنابراين هر طرف مي‌تواند مسئوليت کار خود را به گردن طرف مقابل بيندازد. لذا تشخيص اين مسئله بسيار مشکل است. اما کسي که بتواند از اين مسئله سوء استفاده تبليغاتي کند، به راحتي مي‌تواند اين کار را انجام دهد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند