ژانر فیلم
آنچه از عنوان "ژانر فیلم" فهمیده می شود فیلمهایی هستند که از نقطه نظر های بخصوصی دارای وجوه تشابه هستند. این تشابهات میتوانند در شیوه روایت، یا موضوع اساسی داستان و یا در زمینه تاریخی و یا مکانی باشند. البته در گذر زمان در عرصه فیلم سازی ثابت شده است که امروزه بطور فزاینده ای شاهد تولید فیلم هایی هستیم که ترکیبی از ژانرهای متفاوت هستند و به تنهایی در یک ژانر نمی گنجند و صاحب ژانر جدیدی میشوند. هر چند که این موضوع از نظر برخی از تئورسیسن های ژانر مردود است اما نمونه بارز این نوع فیلم ها، فیلم نوآ می باشد که در باره آن هنوز فیلم شناسان به توافق نرسیده اند که آیا نوآ، یک نوع ژانر است یا یک نوع استیل؟
پیدایش واژه ژانر
پیدایش واژه ژانر به اولین دهه های قرن بیستم، یعنی زمانی برمی گردد که فیلم رفته رفته به عاملی اقتصادی بدل شد. برخلاف تولیدات قرن نوزدهم که عمومأ و فقط برای سرگرمی ساخته شده بودند، صنعت فیلم سازی سعی بر این داشت تا بر اساس محوریت داستان، موضوع، فضا، شیوه روایت و دیگر فاکتورها، فیلم ها را طبقه بندی کند. بدین ترتیب، به تولیدات قبلی که به نوعی درآمد زا بودند و انتظارات تماشاچیان آن روز را برآورده بودند، اتیکتی از یک نوع ژانر چسبانده می شد و سپس بر این اساس می شد پیش بینی کرد، کدام ژانر موفق تر و به تبع آن در آمد بیشتری خواهد داشت. البته این سیستمی بود که در آن زمان در استودیوهای فیلم سازی آمریکا، که رهبری تولید فیلم در دنیا را به عهده داشت بوجود آمد و بدین ترتیب در دهه های 20 و 30 میلادی با پیدایش واحدهای تولیدی (Production Units ) که هر کدام تولید ژانر خاصی را عهده دار بودند، هر فیلمی در ژانری طبقه بندی شد. در این زمان عمدتأ ژانر های “وسترن، کمدی،گانگستری و وحشت" در بورس بودند. هر چند فیلم های موزیکال هم که با ظهور صدا در عرصه فیلم سازی پدید آمدند و نیز فیلم هایی که سوژه عشقی با پایانی خوش داشتند نیز از ژانرهای بسیار پر رونق زمانه خود بودند. بنابراین میتوان گفت که در فاصله سالهای 1930 و 1950 میلادی، ژانر به جایگاه ثابت خود در صنعت سینما دست یافت. آنچه را که نمی بایست فراموش کنیم این است که در طبقه بندی نوع فیلم به طبقه بندی های بزرگتری بر می خوریم که ورای ژانر فیلم قد علم میکنند که عبارتند از: فیلم داستانی- فیلم مستند- فیلم اکسپریمنتال- فیلم خبری- فیلم فرهنگی- فیلم آموزشی- فیلم تبلیغاتی- فیلم صامت- فیلم سیاه سفید- فیلم D 3، فیلم انیمیشن و فیلم اقتصادی.
گفتنی ست که در کل تا کنون، ژانر فیلم، به دو دلیل آنطور که باید سیستماتیک نشده است: یکی تغییر و تحول "معانی" در روند گذر زمان است و دیگری درک متفاوتی که از هر ژانر در یک فرهنگ و زبان خاص می گردد. بعنوان مثال آنچه تحت عنوان درام درکشورهای انگلیسی زبان درک میشود تا حدود زیادی به فیلمی اطلاق می گردد که از مهمترین عناصرش شخصیتهای مهم و پرداخت شده است حال آنکه درکشورهای آلمانی زبان درام به فیلمی اطلاق میشود که اساس داستانش بیشتر بر درام کلاسیک استوار است وبعضأ پایانی تراژیک دارد. اما با وجود تمام این تفاوت های فرهنگی و زبانی و چند لایه شدن محتویات وشیوه های روایی فیلم ها، باز هم میتوان آنها را بر اساس ژانرهای زیر بررسی کرد با این توضیح که فیلمها بر اساس مکان، زمان، موضوع، استیل، ساختار و شخصیتها در هر کاتگوری قرار می گیرند.
کمدی ملودرام تراژدی کمدی تراژدی اکشن ماجرایی درام موزیکال فیلم نوآ عشقی ثریلر وحشت جنایی تخیلی ساینس فیکشن وسترن تاریخی جنگی
کمدی: داستان فیلم های کمدی اساسأ داستان های دراماتیکی هستند با هدف سرگرم کردن مخاطبین خود. بدین ترتیب حتی موانع موجود در زندگی روزمره ، فاجعه های ریز و درشتی که برای قهرمان داستان رخ می دهد، حکم کاتالیزاتوری برای مخاطب باشد تا با آنها خود را سرگرم کند. یعنی دقیقأ به موانعی که در زندگی روزمره خود با آن مواجه است و بعضأ از آنها رنج می برد، با زاویه دید دیگری می نگرد. همانطور که گفته شد، کمدی ها اساسأ درام های کلاسیکی هستند که فرم و محتویات آنها تغییر داده شده است. چه بسا کمدی های خوب، همواره مسائل جدی و در برخی موارد، غم انگیزی راانتقال می دهند. به عنوان مثال فقر و گرسنگی، پس زمینه بسیاری از کمدی های اسلپ استیک قدیمی می باشد. خندیدن بر درد و رنج، مشکلات، بد شانسی یا ناکامی دیگران، این امکان را می دهد تا شکست های خود را راحت تر بپذیریم. اولین فرم های کمدی، کمدی های دیوانه بازی یا همان اسلپ استیک بودند که با کارهای لورل و هاردی و نیز چارلی چاپلین به نقطه اوج درخشش خود رسیدند.
ملودرام: فیلم های این ژانر معمولأ در باره سرنوشت انسان ها در موقعیت های استثنایی ست. بطور معمول عشق های نافرجام، خانواده های از هم پاشیده، بیماری های غیر قابل درمان یا تصادفات دل خراش بعنوان هسته احساسی چنین فیلم هایی انتخاب می شوند. یک تفاوت بارز ملودرام با درام در این است که قهرمانان ملودرام قادر به انجام کارهای خارق العاده ای هستند اما به دلائل بیهوده و انگیزه هایی غیرمنطقی. قهرمان فیلم دست به چنین اقداماتی میزند چون او باید این گونه عمل کند و بدین ترتیب بیننده رنج می برد و مدام می پرسد: چرا قهرمان نمیتواند در کنار زنی که دوستش دارد بماند؟ مگر چه می شد اگر این دو با هم می ماندند؟در استودیو های آمریکایی، ملودرام ها به عنوان فیلم های زنان هم خطاب می شوند چون اکثر مخاطبین آنها را زنان تشکیل میدهند. فیلم های عشقی و تراژدی های خانوادگی نیز از همین ژانرند.
اکشن: مهمترین شاخص فیلم اکشن، تمپو می باشد. چرا که قهرمانان این گونه فیلم ها در تعقیب و گریز، رویارویی، درگیری،جنگ، فرار از خطر و ماجراهای بسیاری قرار می گیرد که اغلب هم باید در مقابل ضد قهرمان قدرتمند، بد جنس، بد طینت و منفوری قرار گیرند که میخواهد دنیا را نابود کنند. در این فیلم ها از بدل کاران و جلوه های ویژه استفاده زیادی می شود. ساب ژانرهای این ژانر عبارتند از: فیلم های ماجرایی، کاراته ای، جاسوسی و ورزشی.
درام: قهرمانان یک فیلم درام، شجاع و با دل و جرأت هستند آنهم به دلائلی کاملأ منطقی و قابل باور و قبول. رنگمایه اصلی بسیاری از درام ها، ارزشهای کلاسیکی همچون شرف، صداقت و یکرنگی و عدالت است. بینندگان اینگونه فیلم ها، به نسبت مخاطبین ملودرام ها رنج کمتری میبرند و ماجراها هم کم و بیش منطقی تر پیش می روند. داستانهای ارائه شده در این ژانر معمولأ، واقعی به نظر می رسند و به عنوان واقعیت های زندگی در شرایط متفاوت جلوه می کنند. درام ها از کلیه احساسات انسانی و عکس العمل های متقاعب آن حکایت می کنند. آرزوها، امیدها،نا امیدی ها، سرخوردگی ها و نیز موفقیت و پیروزی ها در قالب موقعیت های آشنا و یا جدید و نا آشنا اجتماعی به نمایش گذاشته می شود. برخی درام ها سعی بر از بین بردن پیش قضاوت ها و ترسها دارند و برخی به مسائل سیاسی و نابرابری های اجتماعی می پردازند.
موزیکال: امروزه روایت یک داستان با آواز خواندن و رقصیدن، بندرت دیده میشود. این در حالیست که عصر درخشش فیلم موزیکال که با ورود صدا در عرصه سینما آغاز شد، تقریبأدر دهه 80 میلادی قرن گذشته رو به خاموشی گذاشت. چرا که برای تماشاچیان امروزی، هنگام مشاهده یک فیلم رئال، پذیرش این که قهرمان داستان برای بیان احساسات خود ناگهان آواز سر دهد و برقصد، کمی دور از ذهن مینماید. البته این به معنای انقراض نسل فیلم موزیکال نیست. آخرین اثر این ژانر، مولن روژ اثر ... شاهکار بزرگی بود.
وحشت: قهرمانان این گونه فیلم ها در ابتدای فیلم بسیار خوب و خوش هستند. در زندگی آنها همه چیز رو به راه است و روزهای خوشی را مثلأ در خانه تازه خریده در پیش روی خود می بینند و یا ممکن است شاد و خندان از مهمانی با نشاطی بازگشته باشند. که ناگهان اتفاقات پیش بینی نشده و غیر منتظره ای قهرمانان فیلم را غافلگیر میکند. اغلب این اتفاقات در حمام یا اتاق خواب، در خیابانهای خلوت در دل شب یا خانه هایی که برای مدت مدیدی خالی بوده اند رخ میدهد. در برخی دیگر از فیلم های این ژانر سعی میشود در پیرنگ داستان، رگه های اخلاقی وارد کنند. مثلأ یک قبرستان قدیمی برای ساخت یک مرکز خرید جدید مورد بازسازی قرار می گیرد و به این علت ارواح مردگان آزرده می شوند. و یا یکی از اجداد صاحب جدید خانه در قرن پیش شخصی را به قتل رسانده و حال روح مقتول در پی انتقام از نوادگان اوست. در این بین باید فیلم های هیولایی و خون آشامی را هم به این گروه افزود.
جنایی: همانگونه که از نام این ژانر بر می آید، هسته اصلی این گونه فیلم ها، جنایت می باشد. از طرح نقشه آن، اجرای آن، خنثی کردنش، جلوگیری از رویداد آن و یا حل آن، همه و همه در این بستر جاری می شوند. حال بسته به اینکه که به کدام یک از موارد بالا وزن بیشتری بدهیم، فیلم به سوی فیلم گنگستری، پلیسی یا کارآگاهی سوق داده می شود. فیلم گنگستری از ساختار قدرت های زیرزمینی، از صعود و سقوط رییس یک گروه گنگستری و جنگ مابین باند ها حکایت می کند. فیلم پلیسی خود را مشغول حل و فصل و یا سر در آوردن از ماجرای جنایی رخ داده و یا جلوگیری از رخدادی جنایی می کند. از نمونه کلاسیک این ژانر، می توان از فیلم M اثر فریتز لانگ نام برد. در انواع متفاوت فیلم های پلیسی، پلیس های روانشناس و یا آسیب شناس هم در مرکزیت قرار می گیرند. در فیلم های کارآگاهی نیز مسئولیت اصلی گره گشاییِ جنایت رخ داده شده به کارآگاه خصوصی سپرده می شود. بسیاری از فیلم های این ژانر، مخصوصأ فیلم های سیاه و سفید با این موضوع به عنوان فیلم نوآ معرفی شدند.
تخیلی: این ژانر ما را به دنیایی می برد که وجود خارجی ندارد و نداشته است. دستمایه اصلی داستانهای فیلم های تخیلی اسطوره ها، افسانه ها و رؤیاهای بشریست. در این دنیا هرچیزی ممکن و غیر ممکن است. قوانین فیزیکی معنی خود را از دست می دهند و سحر و جادو قهرمانان فیلم را قادر به انجام کارهای غیر ممکن می کنند. ضد قهرمانان، نیروهای شر، جادوگران و بد طینتان نیز دارای قدرت های ماورایی جهت از پای در آوردن قهرمانان هستند. فیلم های تخیلی در بستر زمان های بسیار دور اسطوره ای اتفاق می افتند.
ساینس فیکشن: مهمترین معیار در این ژانر این است که داستان ها نه در گذشته و نه در زمان حال رخ می دهند. زمینه اصلی رویداد، آینده می باشد. چه داستان در زمانه ای اتفاق بیافتد که از مدرن ترین و غیر قابل تصورترین تکنولوژی برخوردار باشد و چه در بیابانی پر از غبار و خاکستر. مکان واقعه نیز می تواند زمین، یک سفینه فضایی یا سیاره ای در دور دست باشد. این ژانر این امکان را فراهم می کند که اخلاقیات، سبک ها و روش های معمول زندگی امروز بشری را به بازی گرفت، در آینده و نتیجه پیشرفت ها و دستاورد های امروزی غوطه ور شد و یا از اشتباهات احتمالی فاجعه آمیزی در تکنیک یا علم پزشکی که منجر به نابودی هستی می گردد، ترسید و هشدار داد. هر آنچه که با انسانها ارتباط تنگاتنگ دارد، همچون مذهب، عشق، قدرت و... در این گونه فیلم ها به راحتی جای می گیرد فقط در مدل و استیل آینده. سفر به ماهِ جورج ملی اس و متروپولیسِ فریتز لانگ از اولین کلاسیکر های این ژانرند.
وسترن: یک ژانر کاملأ آمریکایی که بازتاب اسطوره های آن سرزمین و تاریخش ، از استعمار تا فریاد آزادی خواهی اجدادشان را به تصویر می کشد. جنگهای داخلی قرن 19 میلادی، پایان دادن به برده داری، هجرت به غرب و تبعید سرخ پوستان از موضوعات اصلی فیلم های وسترن بودند.
تاریخی: رویدادهایی که ریشه درتاریخ یا ادبیات دارند و رخدادهای تاریخی موضوع اصلی فیلمهای این ژانرند. در برخی موارد داستان حیطه طولانی از زندگی یک شخص را پوشش می دهد و یا در چندین نسل دنبال می کند. داستان در بستر زمانی بسیار دور، همچون زمان پیامبران، آنتیک، قرون وسطا، رنسانس یا رمانتیک جاریست. موضوعات بزرگی چون زندگی انسانهای مقدس در ادیان مختلف، مذهب، جانشینی بر تخت پادشاهی، طاعون، هجرت قوم ها، فرار از روستاها، ورود به عصر جدید، هجرت به قاره های جدید در مرکز اهمیتی این گونه فیلم ها قرار دارند.
جنگی: پرداخت و بازنگری جنگهای پشت سر گذاشته شده، همچنین هشدار و آگاه سازی مخاطب در باره پیامدهای شوم جنگ، از مهمترین معیارهای مشخصه بسیاری از فیلم های این ژانرند که در آنها شخصیت های اصلی در اونیفورم های نظامی و یا با لباسهای استتار داده شده در حال جنگیدن با دشمن هستند. در برخی از فیلم های جنگی، الگوی کلاسیک مبنی بر تقسیم به خیر و شر استفاده شده است. اما در انواع بهتر و عمیق تر از لحاظ بار محتوایی، معمولأ این پیام منتقل می شود که هر دو طرف جنگ بازنده اند و جنگ هدیه ای جز جدایی، فقدان، خسارت و ویرانی زندگی افراد بشر ندارد. در این گونه فیلم ها موضوع مرگ و زندگی، وجدان و بیرحمی و تضادهای درونی و تاثیرات جنگ بر افراد مورد بررسی قرار می گیرد. فیلم های ضد جنگ نیز در این کاتگوری قرار می گیرند. اولین جنگ جهانی در قرن گذشته اولین منبع تولید فیلم جنگی بود.
میتوان با در نظر گرفتن نوع مخاطب و سلیقه میتوان فیلم های مورد نظر را انتخاب نمود.
آنچه از عنوان "ژانر فیلم" فهمیده می شود فیلمهایی هستند که از نقطه نظر های بخصوصی دارای وجوه تشابه هستند. این تشابهات میتوانند در شیوه روایت، یا موضوع اساسی داستان و یا در زمینه تاریخی و یا مکانی باشند. البته در گذر زمان در عرصه فیلم سازی ثابت شده است که امروزه بطور فزاینده ای شاهد تولید فیلم هایی هستیم که ترکیبی از ژانرهای متفاوت هستند و به تنهایی در یک ژانر نمی گنجند و صاحب ژانر جدیدی میشوند. هر چند که این موضوع از نظر برخی از تئورسیسن های ژانر مردود است اما نمونه بارز این نوع فیلم ها، فیلم نوآ می باشد که در باره آن هنوز فیلم شناسان به توافق نرسیده اند که آیا نوآ، یک نوع ژانر است یا یک نوع استیل؟
پیدایش واژه ژانر
پیدایش واژه ژانر به اولین دهه های قرن بیستم، یعنی زمانی برمی گردد که فیلم رفته رفته به عاملی اقتصادی بدل شد. برخلاف تولیدات قرن نوزدهم که عمومأ و فقط برای سرگرمی ساخته شده بودند، صنعت فیلم سازی سعی بر این داشت تا بر اساس محوریت داستان، موضوع، فضا، شیوه روایت و دیگر فاکتورها، فیلم ها را طبقه بندی کند. بدین ترتیب، به تولیدات قبلی که به نوعی درآمد زا بودند و انتظارات تماشاچیان آن روز را برآورده بودند، اتیکتی از یک نوع ژانر چسبانده می شد و سپس بر این اساس می شد پیش بینی کرد، کدام ژانر موفق تر و به تبع آن در آمد بیشتری خواهد داشت. البته این سیستمی بود که در آن زمان در استودیوهای فیلم سازی آمریکا، که رهبری تولید فیلم در دنیا را به عهده داشت بوجود آمد و بدین ترتیب در دهه های 20 و 30 میلادی با پیدایش واحدهای تولیدی (Production Units ) که هر کدام تولید ژانر خاصی را عهده دار بودند، هر فیلمی در ژانری طبقه بندی شد. در این زمان عمدتأ ژانر های “وسترن، کمدی،گانگستری و وحشت" در بورس بودند. هر چند فیلم های موزیکال هم که با ظهور صدا در عرصه فیلم سازی پدید آمدند و نیز فیلم هایی که سوژه عشقی با پایانی خوش داشتند نیز از ژانرهای بسیار پر رونق زمانه خود بودند. بنابراین میتوان گفت که در فاصله سالهای 1930 و 1950 میلادی، ژانر به جایگاه ثابت خود در صنعت سینما دست یافت. آنچه را که نمی بایست فراموش کنیم این است که در طبقه بندی نوع فیلم به طبقه بندی های بزرگتری بر می خوریم که ورای ژانر فیلم قد علم میکنند که عبارتند از: فیلم داستانی- فیلم مستند- فیلم اکسپریمنتال- فیلم خبری- فیلم فرهنگی- فیلم آموزشی- فیلم تبلیغاتی- فیلم صامت- فیلم سیاه سفید- فیلم D 3، فیلم انیمیشن و فیلم اقتصادی.
گفتنی ست که در کل تا کنون، ژانر فیلم، به دو دلیل آنطور که باید سیستماتیک نشده است: یکی تغییر و تحول "معانی" در روند گذر زمان است و دیگری درک متفاوتی که از هر ژانر در یک فرهنگ و زبان خاص می گردد. بعنوان مثال آنچه تحت عنوان درام درکشورهای انگلیسی زبان درک میشود تا حدود زیادی به فیلمی اطلاق می گردد که از مهمترین عناصرش شخصیتهای مهم و پرداخت شده است حال آنکه درکشورهای آلمانی زبان درام به فیلمی اطلاق میشود که اساس داستانش بیشتر بر درام کلاسیک استوار است وبعضأ پایانی تراژیک دارد. اما با وجود تمام این تفاوت های فرهنگی و زبانی و چند لایه شدن محتویات وشیوه های روایی فیلم ها، باز هم میتوان آنها را بر اساس ژانرهای زیر بررسی کرد با این توضیح که فیلمها بر اساس مکان، زمان، موضوع، استیل، ساختار و شخصیتها در هر کاتگوری قرار می گیرند.
کمدی ملودرام تراژدی کمدی تراژدی اکشن ماجرایی درام موزیکال فیلم نوآ عشقی ثریلر وحشت جنایی تخیلی ساینس فیکشن وسترن تاریخی جنگی
کمدی: داستان فیلم های کمدی اساسأ داستان های دراماتیکی هستند با هدف سرگرم کردن مخاطبین خود. بدین ترتیب حتی موانع موجود در زندگی روزمره ، فاجعه های ریز و درشتی که برای قهرمان داستان رخ می دهد، حکم کاتالیزاتوری برای مخاطب باشد تا با آنها خود را سرگرم کند. یعنی دقیقأ به موانعی که در زندگی روزمره خود با آن مواجه است و بعضأ از آنها رنج می برد، با زاویه دید دیگری می نگرد. همانطور که گفته شد، کمدی ها اساسأ درام های کلاسیکی هستند که فرم و محتویات آنها تغییر داده شده است. چه بسا کمدی های خوب، همواره مسائل جدی و در برخی موارد، غم انگیزی راانتقال می دهند. به عنوان مثال فقر و گرسنگی، پس زمینه بسیاری از کمدی های اسلپ استیک قدیمی می باشد. خندیدن بر درد و رنج، مشکلات، بد شانسی یا ناکامی دیگران، این امکان را می دهد تا شکست های خود را راحت تر بپذیریم. اولین فرم های کمدی، کمدی های دیوانه بازی یا همان اسلپ استیک بودند که با کارهای لورل و هاردی و نیز چارلی چاپلین به نقطه اوج درخشش خود رسیدند.
ملودرام: فیلم های این ژانر معمولأ در باره سرنوشت انسان ها در موقعیت های استثنایی ست. بطور معمول عشق های نافرجام، خانواده های از هم پاشیده، بیماری های غیر قابل درمان یا تصادفات دل خراش بعنوان هسته احساسی چنین فیلم هایی انتخاب می شوند. یک تفاوت بارز ملودرام با درام در این است که قهرمانان ملودرام قادر به انجام کارهای خارق العاده ای هستند اما به دلائل بیهوده و انگیزه هایی غیرمنطقی. قهرمان فیلم دست به چنین اقداماتی میزند چون او باید این گونه عمل کند و بدین ترتیب بیننده رنج می برد و مدام می پرسد: چرا قهرمان نمیتواند در کنار زنی که دوستش دارد بماند؟ مگر چه می شد اگر این دو با هم می ماندند؟در استودیو های آمریکایی، ملودرام ها به عنوان فیلم های زنان هم خطاب می شوند چون اکثر مخاطبین آنها را زنان تشکیل میدهند. فیلم های عشقی و تراژدی های خانوادگی نیز از همین ژانرند.
اکشن: مهمترین شاخص فیلم اکشن، تمپو می باشد. چرا که قهرمانان این گونه فیلم ها در تعقیب و گریز، رویارویی، درگیری،جنگ، فرار از خطر و ماجراهای بسیاری قرار می گیرد که اغلب هم باید در مقابل ضد قهرمان قدرتمند، بد جنس، بد طینت و منفوری قرار گیرند که میخواهد دنیا را نابود کنند. در این فیلم ها از بدل کاران و جلوه های ویژه استفاده زیادی می شود. ساب ژانرهای این ژانر عبارتند از: فیلم های ماجرایی، کاراته ای، جاسوسی و ورزشی.
درام: قهرمانان یک فیلم درام، شجاع و با دل و جرأت هستند آنهم به دلائلی کاملأ منطقی و قابل باور و قبول. رنگمایه اصلی بسیاری از درام ها، ارزشهای کلاسیکی همچون شرف، صداقت و یکرنگی و عدالت است. بینندگان اینگونه فیلم ها، به نسبت مخاطبین ملودرام ها رنج کمتری میبرند و ماجراها هم کم و بیش منطقی تر پیش می روند. داستانهای ارائه شده در این ژانر معمولأ، واقعی به نظر می رسند و به عنوان واقعیت های زندگی در شرایط متفاوت جلوه می کنند. درام ها از کلیه احساسات انسانی و عکس العمل های متقاعب آن حکایت می کنند. آرزوها، امیدها،نا امیدی ها، سرخوردگی ها و نیز موفقیت و پیروزی ها در قالب موقعیت های آشنا و یا جدید و نا آشنا اجتماعی به نمایش گذاشته می شود. برخی درام ها سعی بر از بین بردن پیش قضاوت ها و ترسها دارند و برخی به مسائل سیاسی و نابرابری های اجتماعی می پردازند.
موزیکال: امروزه روایت یک داستان با آواز خواندن و رقصیدن، بندرت دیده میشود. این در حالیست که عصر درخشش فیلم موزیکال که با ورود صدا در عرصه سینما آغاز شد، تقریبأدر دهه 80 میلادی قرن گذشته رو به خاموشی گذاشت. چرا که برای تماشاچیان امروزی، هنگام مشاهده یک فیلم رئال، پذیرش این که قهرمان داستان برای بیان احساسات خود ناگهان آواز سر دهد و برقصد، کمی دور از ذهن مینماید. البته این به معنای انقراض نسل فیلم موزیکال نیست. آخرین اثر این ژانر، مولن روژ اثر ... شاهکار بزرگی بود.
وحشت: قهرمانان این گونه فیلم ها در ابتدای فیلم بسیار خوب و خوش هستند. در زندگی آنها همه چیز رو به راه است و روزهای خوشی را مثلأ در خانه تازه خریده در پیش روی خود می بینند و یا ممکن است شاد و خندان از مهمانی با نشاطی بازگشته باشند. که ناگهان اتفاقات پیش بینی نشده و غیر منتظره ای قهرمانان فیلم را غافلگیر میکند. اغلب این اتفاقات در حمام یا اتاق خواب، در خیابانهای خلوت در دل شب یا خانه هایی که برای مدت مدیدی خالی بوده اند رخ میدهد. در برخی دیگر از فیلم های این ژانر سعی میشود در پیرنگ داستان، رگه های اخلاقی وارد کنند. مثلأ یک قبرستان قدیمی برای ساخت یک مرکز خرید جدید مورد بازسازی قرار می گیرد و به این علت ارواح مردگان آزرده می شوند. و یا یکی از اجداد صاحب جدید خانه در قرن پیش شخصی را به قتل رسانده و حال روح مقتول در پی انتقام از نوادگان اوست. در این بین باید فیلم های هیولایی و خون آشامی را هم به این گروه افزود.
جنایی: همانگونه که از نام این ژانر بر می آید، هسته اصلی این گونه فیلم ها، جنایت می باشد. از طرح نقشه آن، اجرای آن، خنثی کردنش، جلوگیری از رویداد آن و یا حل آن، همه و همه در این بستر جاری می شوند. حال بسته به اینکه که به کدام یک از موارد بالا وزن بیشتری بدهیم، فیلم به سوی فیلم گنگستری، پلیسی یا کارآگاهی سوق داده می شود. فیلم گنگستری از ساختار قدرت های زیرزمینی، از صعود و سقوط رییس یک گروه گنگستری و جنگ مابین باند ها حکایت می کند. فیلم پلیسی خود را مشغول حل و فصل و یا سر در آوردن از ماجرای جنایی رخ داده و یا جلوگیری از رخدادی جنایی می کند. از نمونه کلاسیک این ژانر، می توان از فیلم M اثر فریتز لانگ نام برد. در انواع متفاوت فیلم های پلیسی، پلیس های روانشناس و یا آسیب شناس هم در مرکزیت قرار می گیرند. در فیلم های کارآگاهی نیز مسئولیت اصلی گره گشاییِ جنایت رخ داده شده به کارآگاه خصوصی سپرده می شود. بسیاری از فیلم های این ژانر، مخصوصأ فیلم های سیاه و سفید با این موضوع به عنوان فیلم نوآ معرفی شدند.
تخیلی: این ژانر ما را به دنیایی می برد که وجود خارجی ندارد و نداشته است. دستمایه اصلی داستانهای فیلم های تخیلی اسطوره ها، افسانه ها و رؤیاهای بشریست. در این دنیا هرچیزی ممکن و غیر ممکن است. قوانین فیزیکی معنی خود را از دست می دهند و سحر و جادو قهرمانان فیلم را قادر به انجام کارهای غیر ممکن می کنند. ضد قهرمانان، نیروهای شر، جادوگران و بد طینتان نیز دارای قدرت های ماورایی جهت از پای در آوردن قهرمانان هستند. فیلم های تخیلی در بستر زمان های بسیار دور اسطوره ای اتفاق می افتند.
ساینس فیکشن: مهمترین معیار در این ژانر این است که داستان ها نه در گذشته و نه در زمان حال رخ می دهند. زمینه اصلی رویداد، آینده می باشد. چه داستان در زمانه ای اتفاق بیافتد که از مدرن ترین و غیر قابل تصورترین تکنولوژی برخوردار باشد و چه در بیابانی پر از غبار و خاکستر. مکان واقعه نیز می تواند زمین، یک سفینه فضایی یا سیاره ای در دور دست باشد. این ژانر این امکان را فراهم می کند که اخلاقیات، سبک ها و روش های معمول زندگی امروز بشری را به بازی گرفت، در آینده و نتیجه پیشرفت ها و دستاورد های امروزی غوطه ور شد و یا از اشتباهات احتمالی فاجعه آمیزی در تکنیک یا علم پزشکی که منجر به نابودی هستی می گردد، ترسید و هشدار داد. هر آنچه که با انسانها ارتباط تنگاتنگ دارد، همچون مذهب، عشق، قدرت و... در این گونه فیلم ها به راحتی جای می گیرد فقط در مدل و استیل آینده. سفر به ماهِ جورج ملی اس و متروپولیسِ فریتز لانگ از اولین کلاسیکر های این ژانرند.
وسترن: یک ژانر کاملأ آمریکایی که بازتاب اسطوره های آن سرزمین و تاریخش ، از استعمار تا فریاد آزادی خواهی اجدادشان را به تصویر می کشد. جنگهای داخلی قرن 19 میلادی، پایان دادن به برده داری، هجرت به غرب و تبعید سرخ پوستان از موضوعات اصلی فیلم های وسترن بودند.
تاریخی: رویدادهایی که ریشه درتاریخ یا ادبیات دارند و رخدادهای تاریخی موضوع اصلی فیلمهای این ژانرند. در برخی موارد داستان حیطه طولانی از زندگی یک شخص را پوشش می دهد و یا در چندین نسل دنبال می کند. داستان در بستر زمانی بسیار دور، همچون زمان پیامبران، آنتیک، قرون وسطا، رنسانس یا رمانتیک جاریست. موضوعات بزرگی چون زندگی انسانهای مقدس در ادیان مختلف، مذهب، جانشینی بر تخت پادشاهی، طاعون، هجرت قوم ها، فرار از روستاها، ورود به عصر جدید، هجرت به قاره های جدید در مرکز اهمیتی این گونه فیلم ها قرار دارند.
جنگی: پرداخت و بازنگری جنگهای پشت سر گذاشته شده، همچنین هشدار و آگاه سازی مخاطب در باره پیامدهای شوم جنگ، از مهمترین معیارهای مشخصه بسیاری از فیلم های این ژانرند که در آنها شخصیت های اصلی در اونیفورم های نظامی و یا با لباسهای استتار داده شده در حال جنگیدن با دشمن هستند. در برخی از فیلم های جنگی، الگوی کلاسیک مبنی بر تقسیم به خیر و شر استفاده شده است. اما در انواع بهتر و عمیق تر از لحاظ بار محتوایی، معمولأ این پیام منتقل می شود که هر دو طرف جنگ بازنده اند و جنگ هدیه ای جز جدایی، فقدان، خسارت و ویرانی زندگی افراد بشر ندارد. در این گونه فیلم ها موضوع مرگ و زندگی، وجدان و بیرحمی و تضادهای درونی و تاثیرات جنگ بر افراد مورد بررسی قرار می گیرد. فیلم های ضد جنگ نیز در این کاتگوری قرار می گیرند. اولین جنگ جهانی در قرن گذشته اولین منبع تولید فیلم جنگی بود.
میتوان با در نظر گرفتن نوع مخاطب و سلیقه میتوان فیلم های مورد نظر را انتخاب نمود.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند